Aşı Çocuklar İçin Koruma Kalkanı Oluyor

Kızamık ve çocuk felci aşılama ile tarih oldu

Geçmişte çocukluk çağı hastalıkları nedeniyle çocuklar çok daha yüksek oranda hayatını kaybediyordu. Aşılamaların gelişmesiyle birlikte birçok çocukluk çağı hastalığı tarihe karıştı. Kızamık aşısıyla birlikte ölüm oranı %74’ten fazla oranda azalmaktadır.

Hepatit B aşılaması, 1998 yılında çocukluk çağının rutin aşılama takvimine dahil edilmiştir. 0-1 yaş arasındaki bebeklerde sağlık ocaklarında yapılmaya başlayan Hepatit B aşısı, kanseri önleyen ilk aşı olarak bilinmektedir. Hepatit B, ülkemizde %4-5 oranında orta endemik olarak görülmektedir. Aşılama sayesinde karaciğer kanserini de önlemektedir.

Aşılama ile tarih olan hastalıklardan biri de çocuk felcidir. Sakat bırakan ve tehlikeli bir hastalık olan çocuk felci, aşılanmanın yani bağışıklığın çok yüksek olması nedeniyle birçok ülkede artık görülmemektedir. Pakistan, Hindistan gibi birkaç bölgede ortaya çıkabilmektedir.

Çocukluk çağında 13 hastalığa karşı aşı var

Ülkemizde aşı programında 13 aşı yer almaktadır.

• Hepatit B Aşısı: Doğumdan sonra, taburcu olmadan önce bütün yeni doğan bebeklere hepatit b aşısının ilk dozu yapılmaktadır. Hepatit B aşısının ikici dozu 1. ayda, 3. dozu ise 6. ayda yapılmaktadır. Hepatit B taşıyıcısı olduğu bilinen anneden doğan bebeklere doğumdan sonraki ilk 12 saat içinde aşı uygulanmaktadır.
• BCG (Verem) Aşısı: BCG aşısı verem aşısı olarak bilinmektedir. 2. ayda tüm bebeklere yapılmaktadır. Bebeğin veremle karşılaşması halinde hastalığın tehlikeli seyrini önlemektedir.
• Karma Aşı: Karma aşı difteri, tetanoz, sellüler, boğmaca, hemofilus inluenza ve inaktif polio aşısından oluşmaktadır. Aşının yapılabileceği en erken dönem 6 haftalık bebeklerdir. Aşı 2,4,6 ve 18. aylarda olmak üzere 4 doz yapılmaktadır. Bağışlamanın hatırlatma dozu 4-6 yaş arasındaki çocuklarda tekrar uygulanmaktadır.
• Oral Polio (Çocuk Felci) Aşısı: Ülkemizde 6-18 aylarda ve 4-6 yaş arasında çocuklara uygulanmaktadır.
• Pnömokok (Zatürre) Aşısı: Konjuge pnömokok yani zatürre aşısı en erken 6. haftada yapılabilmektedir. Ülkemizde 2,4,6 ve 12.ayda, ikinci dozu ise 4-5 yaz arasında yapılmaktadır.
• Suçiçeği aşısı: Suçiçeği aşısının ilk dozu 12.ayda yapılmaktadır. Aşı sonrası 5-26 gün içinde aşının uygulandığı bölgede reaksiyon ortaya çıkabilmektedir. Suçiçeği ile temas eden çocuklara ilk 3 gün içinde suçiçeği aşısı uygulanırsa koruyuculuğu olabilmektedir.
• Hepatit A Aşısı: ilk dozu 18. ayda yapılan Hepatit a aşısının ikinci dozu 24. ayda tekrarlanmaktadır. Hepatit A aşısı vakaların %95’inde etkilidir ve en az 20 yıl koruma sağlamaktadır.
• KKK (Kızamık-Kabakulak-Kızamıkcık) Aşısı: Temmuz 2020’den itibaren Aile Sağlığı Merkezleri’nde uygulanabilmektedir. 4. Yaşına gelmiş yani 48 aylık olan çocuklara uygulanmaktadır. Eğer kızamık ile bir temas gerçekleşmişse, temas süresinden 3 günden daha az zaman geçmiş olması gerekmektedir. Kızamık aşısı olmadan önce dikkat edilmesi gereken noktalardan biri de yumurta alerjisi olan çocuklarda kızamık alerjisi sonrası bazı belirtiler ortaya çıkabilmektedir. Aşı yapıldıktan sonra nefes darlığı, gırtlak ödemi, bayılma, vücutta şişme gibi tepkiler gösterenlerin uzman hekimler tarafından kontrol edilmesi ve aşıya hekimlerin karar vermesi gerekmektedir.

Virüslere ve hastalıklara karşı ek aşılar yapılabilir

Çocukların özel olarak yaptırılması gereken bazı aşılar bulunmaktadır. Bu aşılar bazı virüs ve hastalıklara karşı çocukları korumaktadır.

• Meningokok (Menenjit Aşısı): Sağlık bakanlığının rutin olarak uyguladığı karma aşının içinde bulunan menenjit aşısından daha farklıdır. Türkiye’de 3 farklı aşı bulunmaktadır. Menenjit etkeni olan 3 önemli bakteriden biridir. Meningokok menenjitinden ölüm oranı %10 olarak bilinmektedir. Hastalık geçse bile sağırlık, havale veya zihinsel gerilik bırakmaktadır. Bu nedenle 9 ay-2 yaş çocuklara en az 3 ay arayla uygulanmaktadır. 2 yaşından sonra tek doz önerilmektedir.
• İnfluenza (Grip) Aşısı: İnaktif grip aşısı 6. aydan itibaren yapılabilmektedir. Grip aşısı, öncelikle risk gruplarına önerilmekle birlikte, ailesinin aşılanmasını istediği çocuklara ve erişkinlere yapılabilmektedir. 8 yaş ve altındaki çocuklar 1 ay ara ile 2 doz olarak aşıyı olabilmektedir. Astım, kistik fibroz gibi kronik hastalıkları bulunan, immün sistemi baskılanan çocuklar, obezite sorunu yaşayan çocuklar veya ilk trimesterde olmayan gebelere aşının yapılması önerilmektedir.
• HPV Aşısı: Son dönemlerde dünyada sıkça uygulanmaya başlayan HPV aşısı, en erken 9 yaşında uygulanabilmektedir. Aşının ilk dozu genellikle 11-12 yaşındaki kız çocuklarına yapılmaktadır. İlk dozdan 2 ve 6 ay sonra ikinci ve üçüncü doz uygulanmaktadır. Erkek çocuklarda ise 15-21 yaşları arasında 3 doz olarak yapılabilmektedir.